Navigation – Plan du site

AccueilNuméros3BibliographiesSelective Bibliography of Studies...

Bibliographies

Selective Bibliography of Studies and Editions of High and Late Medieval Latin Eschatological Prophecies

Excluding works by Joachim of Fiore: 1990-2008
Robert E. Lerner et Katelyn Mesler

Texte intégral

1The study of medieval Latin eschatology has benefited over the past decades from an increasing number of scholars who are contributing to our knowledge of the history, personalities, and writings connected to prophetic thought. For the individual researcher, it means there is a wider range of texts and arguments to master. The following bibliography is not meant to be comprehensive; it is a guide to help orient researchers towards recent studies that provide editions of texts, engage in the current scholarly debates, or offer particularly valuable background and bibliographic information. Prophecies and authors are arranged in roughly chronological order, and bibliographic entries are arranged chronologically within each section.
   

General Studies on Medieval European eschatology

2• André Vauchez, ed., Les textes prophétiques et la prophétie en Occident (xiie-xvie siècle), Rome, École française de Rome, 1990, 414 p. [= Mélanges de l’École française de Rome, 102, no. 2].

3• Gian Luca Potestà, ed., Il profetismo gioachimita tra Quattrocento e Cinquecento, Genoa, Marietti, 1991, 520 p.

4• Anne Berthelot, ed., Fin du monde et signes des temps: visionnaires et prophètes en France méridionale (fin xiiie-début xve siècle), Toulouse, Privat, 1992, 396 p. [= Cahiers de Fanjeaux, 27].

5• Bernard McGinn, Visions of the End: Apocalyptic Traditions in the Middle Ages, 2nd ed., New York, Columbia University Press, 1998, xxvii-390 p.

6• Lesley A. Coote, Prophecy and Public Affairs in Later Medieval England, Woodbridge, York Medieval Press, 2000, ix-301 p.

7• Bernard McGinn, ed., The Encyclopedia of Apocalypticism, vol. 2: Apocalypticism in Western History and Culture, New York, Continuum, 2000, 524 p.

8• Mathias Kaup, “Pseudo-Joachim Reads a Heavenly Letter: Extrabiblical Prophecy in the Early Joachite Literature”, in Roberto Rusconi, ed., Gioacchino da Fiore tra Bernardo di Clairvaux e Innocenzo III, Rome, Viella, 2001, p. 287-314.

9• Renate Blumenfeld-Kosinski, Poets, Saints, and Visionaries of the Great Schism (1378-1417), University Park, Pennsylvania State University Press, 2006, x-240 p.

10• Kathryn Kerby-Fulton, Books Under Suspicion: Censorship and Tolerance of Revelatory Writing in Late Medieval England, Notre Dame, University of Notre Dame Press, 2006, lii-562 p.

11• Fabio Troncarelli, ed., Il ricordo del futuro: Gioacchino da Fiore e il Gioachimismo attraverso la storia, Bari, Mario Adda, 2006, 237 p.
    

Pseudo-Methodius

12• G. J. Reinink, Die Syrische Apokalypse des Pseudo-Methodius, Leuven, Peeters, 1993, lxi-94 p.

13• Sylvain Piron, “Anciennes sibylles et nouveaux oracles. Remarques sur la diffusion des textes prophétiques en Occident, viie-xive siècles”, in S. Gioanni & B. Grévin, eds, L’Antiquité tardive dans les collections médiévales. Textes et représentations, vie-xive siècle, Rome, École française de Rome, 2008, p. 262-304.
   

Tiburtine Sibyl

14• Bernard McGinn, “Oracular Transformations. The SibyllaTiburtina in the Middle Ages”, in Ileana Chirassi Colombo and Tullio Seppilli, eds, Sibilleelinguaggioracolari: mito, storia, tradizione, Pisa, Istituti editoriali e poligrafici internazionali, 1998, p. 603-644.

15• Anke Holdenried, The Sibyl and her Scribes. Manuscripts and Interpretation of the Latin Sibilla Tiburtina, c. 1050-1500, Aldershot, Ashgate, 2006, 254 p.
   

Toledo Letter

16• Gerd Mentgen, Astrologie und Öffentlichkeit im Mittelalter, Stuttgart, Anton Hiersemann, 2005, p. 17-135.
   

Explanatio in prophetiam Merlini Ambrosii / Super Sibillis et Merlino

17• Matthias Kaup, “Merlin, ein politischer Prophet: Genese, Funktion und Auslegung merlinischer Prophetie im Spiegel zweier unedierter Kommentare des 12. und 13. Jahrhunderts”, Cristianesimo nella Storia, 20, no. 3, 1999, p. 545-578.
   

Gebenón de Eberbach

18• José Carlos Santos Paz, La obra de Gebenón de Eberbach, Tavarnuzze (Florence), 2004, SISMEL Edizioni del Galluzzo, cccxl-142 p.
   

Pseudo-Joachim, Super Hieremiam

19• Stephen E. Wessley, Joachim of Fiore and Monastic Reform, New York, Peter Lang, 1991, ch. 5, p. 101-136.
   

Lucas of Tuy, The Vision of John the Hermit

20• Robert E. Lerner & Christine Morerod, “The Vision of ‘John Hermit of the Asturias’. Lucas of Tuy, Apostolic Religion, and Eschatological Expectation”, Traditio, 61, 2006, p. 195-225.
   

Erythrean Sibyl

21• Christian Jostmann, Sibilla Erithea Babilonica. Papsttum und Prophetie im 13. Jahrhundert, Hanover, Hahn, 2006, xviii-549 p.
   

Les Prophecies de Merlin

22• Anne Berthelot, Les Prophesies de Merlin (Cod. Bodmer 116), Cologny (Geneva), Fondation Martin Bodmer, 1992, 450 p.
   

Vaticinia de summis pontificibus: The Greek Source

23• Jeannine Vereecken & Lydie Hadermann-Misguich, Les “Oracles de Léon le Sage” illustrés par Georges Klontzas. La version Barozzi dans le Codex Bute, Venice, Institut hellénique de Venise, 2000, 347 p.

24• W. G. Brokkaar et al., The Oracles of the Most Wise Emperor Leo and the Tale of the True Emperor: Text, Translation and Introduction, Amsterdam, University of Amsterdam, 2002, 122 p.

25• Angela M. Volan, “Last Judgments and Last Emperors. Illustrating Apocalyptic History in Late- and Post-Byzantine Art”, Ph.D. diss., University of Chicago, 2005, 2 vols.
   

Vaticinia de summis pontificibus, Latin Series I: Genus nequam

26• Andreas Rehberg, “Der ‘Kardinalsorakel’-Kommentar in der ‘Colonna’-Handschrift Vat. lat. 3819 und die Entstehungsumstände der Papstvatizinien”, Florensia, 5, 1991, p. 45-112.

27• Hélène Millet & Dominique Rigaux, “Aux origines du succès des Vaticinia de summis pontificibus”, in Anne Berthelot, ed., Fin du monde et signes des temps: visionnaires et prophètes en France méridionale (fin xiiie-début xve siècle), Toulouse, Privat, 1992, p. 129-56 [= Cahiers de Fanjeaux, 27].

28• Robert E. Lerner, “Recent Work on the Origins of the Genus nequam Prophecies”, Florensia, 7, 1993, p. 141-157.

29• Martha Fleming, The Late Medieval Pope Prophecies. The Genus nequam Group, Tempe, Arizona Center for Medieval and Renaissance Studies, 1999, xi-207 p.

30• Hélène Millet, Il libro delle immagini dei papi. Storia di un testo profetico medievale, Rome, Viella, 2002, 276 p.; French version as Successeurs du pape aux ours. Histoire d’un livre prophétique médiéval illustré (Vaticinia de summis pontificibus), Turnhout, Brepols, 2004, 239 p.

31• Fabio Troncarelli, Vaticinia pontificum. Dal Codice 25. F 16 [recte 17] della Biblioteca Comunale di Monreale, Bari, Mario Adda, 2007, 50 p.
   

Verus Imperator (De laudato paupere et electo imperatore)

32• Katelyn Mesler, “Imperial Prophecy and Papal Crisis. The Latin Reception of The Prophecy of the True Emperor”, Rivista di Storia della Chiesa in Italia, 61, no. 2, 2007, p. 371-415.
   

Peter John Olivi

33• David Burr, “Olivi on Prophecy”, Cristianesimo nella Storia, 17, no. 2, 1996, p. 369-391.
   

Visio fratris Johannis

34• Samantha Kelly, “The Visio fratris Johannis. Prophecy and Politics in Late-Thirteenth-Century Italy”, Florensia, 8-9, 1994-1995, p. 7-42.

35• Robert E. Lerner, “Reception of Prophecy in Bologna. The Visio fratris Johannis in a Hearing of 1299”, Rivista di Storia della Chiesa in Italia, 61, no. 1, 2007, p. 67-74.
   

Veh mundo in centum annis

36• Josep Perarnau i Espelt, “El text primitiu del De mysterio cymbalorum ecclesiae d’Arnau de Vilanova”, Arxiu de Textos Catalans antics, 7-8, 1989-1990, p. 102-103. (The prophecy is cited in full within Arnold’s treatise.)
   

Columbinus Prophecy

37• Elizabeth A. R. Brown & Robert E. Lerner, “The Origins and Import of the Columbinus Prophecy”, Traditio, 45, 1989-1990, p. 219-256.
   

Horoscopus

38• Matthias Kaup, “Der Liber Horoscopus. Ein bildloser Übergang von Diagrammatik zur Emblematik in der Tradition Joachims von Fiore”, in Alexander Patschovsky, ed., Die Bildwelt der Diagramme Joachims von Fiore, Ostfildern, Thorbecke, 2003, p. 147-184.
   

Arnold of Villanova

39• Josep Perarnau i Espelt, “El text primitiu del De mysterio cymbalorum ecclesiae d'Arnau de Vilanova”, Arxiu de Textos Catalans antics, 7-8, 1989-1990, p. 7-169. (Also includes an edition of Arnald of Villanova’s Tractatus de tempore adventus Antichristi.)

40• Josep Perarnau i Espelt, “Guiu Terrena critica Arnau de Vilanova: edició de la Quaestio utrum per notitiam sacrae scripturae possit determinate sciri tempus Antichristi”, Arxiu de Textos Catalans antics, 7-8, 1989-1990, p. 171-222. (Includes editions of extracts from critiques of Arnald of Villanova by Peter of Auvergne, John of Paris, and “Nicholas of Lyra” [dubious attribution].)

41• Gian Luca Potestà, “Dall’annuncio dell’Anticristo all’attesa del Pastore Angelico. Gli scritti di Arnaldo di Vilanova nel codice dell’Archivio Generale dei Carmelitani”, Arxiu de Textos Catalans antics, 13, 1994, p. 287-344.

42• Josep Perarnau i Espelt, “L’Apologia de versutiis atque perversitatibus pseudotheologorum et religiosorum ad magistrum Jacobum Albi, canonicum Dignensem d’Arnau de Vilanova: edició i estudi; I transcripció del Tractus quidam in quo respondetur obiectionibus quae fiebant contra tractatum Arnaldi De adventu Antichristi”, Arxiu de textos Catalans antics, 20, 2001, p. 7-348.

43• Rosario Andrea Lo Bello, “Arnaldo di Villanova dall’esegesi alla profezia”, Florensia,16-17, 2002-2003, p. 169-214.

44• Josep Perarnau i Espelt, Arnaldi da Vilanova, Introductio in librum (Ioachim) De semine scripturarum; Allocutio super significatione nominis Tetragrammaton, Barcelona, Institut d’Estudis Catalans, 2004, 209 p.

45• Gian Luca Potestà, “L’anno dell’Anticristo: il calcolo di Arnaldo di Villanova nella letteratura teologica e profetica del xiv secolo”, Rivista di Storia del Cristianesimo, 4, 2007, p. 431-464.
   

Arnold of Villanova (Pseudo)

46• Jaume de Puig i Oliver, “Unes prediccions Pseudo-Arnaldianes del segle xv: edició i estudi”, Arxiu de textos Catalans antics, 13, 1994, p. 207-85.
   

Dante

47• Gian Luca Potestà, “Dante profeta e i vaticini papali”, Rivista di Storia del Cristianesimo, 1, 2004, p. 67-88.
   

Na Prous Boneta

48• David Burr, “Na Prous Boneta and Olivi”, Collectanea Franciscana, 67, 1997, p. 477-500.
   

Gentile of Foligno

49• Matthias Kaup & Robert E. Lerner, “Gentile of Foligno Interprets the Prophecy Woe to the World”, Traditio, 56, 2001, p. 149-211.
   

Vaticinia de summis pontificibus, Latin Series II: Ascende calve

50• Orit Schwartz & Robert E. Lerner, “Illuminated Propaganda: The Origins of the “Ascende calve” Pope Prophecies”, Journal of Medieval History, 20, no. 2, 1994, p. 157-191; Italian translation as Propaganda miniata: le origini delle profezie papali “Ascende Calve”, Milan, Biblioteca Francescana, 1994, 99 p.

51• Jean-Baptiste Lebigue et al., Vaticinia Pontificum (ms. A.2848, Biblioteca Comunale dell’Archiginnasio, Bolonia). Edición facsímil e libro de estudios, Madrid, Ayn Ediciones/Bologne, Biblioteca comunale dell’Archiginnasio, 2008, 2 vols.
   

Tripoli Prophecy

52• Daniele Barca, La prophetia tripolitana in Catalogna, Rome, Novalis, 1996, 109 p.
   

John of Rupescissa

53• Josep Perarnau i Espelt, “La traducció catalana resumida del Vademecum in tribulatione (Ve ab mi en tribulació) de fra Joan de Rocatalhada”, Arxiu de textos Catalans antics, 12, 1993, p. 43-140.

54• Robert E. Lerner & Christine Morerod-Fattebert, Johannes de Rupescissa, Liber secretorum eventuum. Édition critique, traduction et introduction historique, Fribourg, Éditions universitaires, 1994, 326 p.

55• Robert E. Lerner, “Popular Justice. Rupescissa in Hussite Bohemia”, in Alexander Patschovsky et al., eds, Eschatologie und Hussitismus, Prague, Historisches Institut, 1996, p. 39-52.

56• Josep Perarnau i Espelt, “La traducció catalana medieval del Liber futurorum eventuum de Joan de Rocatalhada. Edició i estudi”, Arxiu de Textos Catalans antics, 17, 1998, p. 7-219.

57• Elizabeth Casteen, “John of Rupescissa’s Letter Reverendissime pater (1350) in the Aftermath of the Black Death”, Franciscana, 6, 2004, p. 139-184.

58• Barbara Ferrari, “La prima traduzione francese del Vade mecum in tribulatione di Giovanni di Rupescissa (Parigi, BNF f. fr. 24254)”, Studi mediolatini e volgari,50, 2004, p. 59-76.

59• Barbara Ferrari, “Le Vade mecum in tribulatione de Jean de Roquetaillade en Moyen Français (ms. BAV, Reg. lat. 1728)”, in M. Colombo & C. Galderisi, eds, Pour acquerir honneur et pris. Mélanges de Moyen Français offerts à Giuseppe Di Stefano, Montréal, Ceres, 2004, p. 225-236.

60• André Vauchez et al., Jean de Roquetaillade, Liber ostensor quod adesse festinant tempora, Rome, École française de Rome, 2005, xiii-1041 p.

61• Robert E. Lerner, “Analecta Rupescissiana”, Franciscana, 9, 2007, p. 1-11.

62• Sylvain Piron, “L’ecclésiologie franciscaine de Jean de Roquetaillade”, Franciscan Studies, 65, 2007, p. 281-294.
   

The Jerusalem Rumors / Master of Rhodes

63• Jessica Roussanov & Robert E. Lerner, “The Jerusalem Rumors: The Earliest Stage of the ‘Master of Rhodes’ Letter on the Birth of Antichrist”, Rivista di Storia del Cristianesimo, 2, 2005, p. 157-172.

64• Robert E. Lerner, “The Jerusalem Rumors: An Addendum”, Rivista di Storia del Cristianesimo, 3, 2006, p. 541-543.
   

Pierleone of Spoleto

65• Robert E. Lerner, “The Prophetic Manuscripts of the ‘Renaissance Magus’ Pierleone of Spoleto”, in Gian Luca Potestà, ed., Il profetismo gioachimita tra Quattrocento e Cinquecento, Genoa, Marietti, 1991, p. 97-116.

Haut de page

Pour citer cet article

Référence électronique

Robert E. Lerner et Katelyn Mesler, « Selective Bibliography of Studies and Editions of High and Late Medieval Latin Eschatological Prophecies »Oliviana [En ligne], 3 | 2009, mis en ligne le 05 juin 2010, consulté le 29 mars 2024. URL : http://journals.openedition.org/oliviana/347

Haut de page

Auteurs

Robert E. Lerner

Northwestern University, Department of History, Evanston.

Articles du même auteur

Katelyn Mesler

Northwestern University, Department of Religion, Evanston.

Articles du même auteur

Haut de page

Droits d’auteur

Le texte et les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés), sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.

Haut de page
Search OpenEdition Search

You will be redirected to OpenEdition Search